Khalifah Uthman merupakan khalifah Islam yang ketiga selepas
Khalifah Abu Bakar dan Khalifah Umar al-Khattab. Beliau dilantik menjadi
khalifah melalui persetujuan orang ramai.
Nama beliau sebenarnya
ialah Uthman b. ‘Affan b. Abul-As yang mana beliau dilahirkan ketika
Baginda Nabi Muhammad SAW berumur 5 tahun. Uthman merupakan seorang
bangsawan dari golongan Quraish dari Bani Ummayah.
Beliau
terkenal sebagai seorang yang lemah lembut, pemurah dan baik hati.
Beliau merupakan salah seorang dari saudagar yang terkaya di Tanah Arab,
sehingga beliau digelarkan dengan gelaran “al-Ghani”. Selepas memeluk
Islam beliau banyak mendermakan hartanya ke arah kepentingan agama
Islam, sebagai contohnya dalam peperangan Tabuk, beliau telah
mendermakan hartanya iaitu 950 ekor unta, 50 ekor kuda dan 1000 dinar.
Begitu juga ketika umat Islam berhijrah ke Madinah, umat Islam
menghadapi masalah untuk mendapatkan air minuman. Oleh itu Saidina
Uthman telah membeli telaga Ruma dari seorang Yahudi dengan harga 20 000
dirham untuk digunakan oleh umat Islam dengan percuma.
Saidina
Uthman bin Affan ra adalah seorang yang bertaqwa dan bersikap wara’.
Tengah malamnya tak pernah disia-siakan. Beliau memanfaatkan waktu itu
untuk mengaji Al-Quran dan setiap tahun beliau menunaikan ibadah haji.
Bila sedang berzikir dari matanya mengalir air mata haru. Beliau selalu
bersegera dalam segala amal kebajikan dan kepentingan umat, dermawan dan
penuh belas kasihan. Khalifah Uthman telah melaksanakan hijrah sebanyak
dua kali, pertama ke Habasyah, dan yang kedua ke Madinah.
Beliau
digelarkan sebagai “Zunnurain” yang bermaksud dua cahaya kerana
menikahi dua orang puteri Rasulullah iaitu Ruqayyah dan Ummi Kalthum.
Setelah Ruqayyah meninggal dunia, Rasulullah SAW telah menikahkan beliau
dengan puteri Baginda iaitu Ummi Kalthum. Uthman berkahwin sebanyak 7
kali lagi selepas kematian Ummi Kalthum dan seluruh anaknya berjumlah
seramai 16 orang. Isterinya yang terakhir ialah Nailah binti Furaifisha.
Beliau dilantik menjadi khalifah selepas kematian Khalifah Umar ra yang
ditikam. Beliau dilantik menjadi khalifah pada tahun 23 Hijrah oleh
jawatankuasa yang ditubuhkan oleh Khalifah Umar al-Khattab ra.
Kepimpinan Dan Sejarah Pentadbiran
Ahli sejarah telah membahagikan tempoh pemerintahan Khalifah Uthman
selama 12 tahun kepada dua bahagian iaitu pertamanya zaman atau tahap
keamanan dan keagungan Islam, manakala yang keduanya pula ialah tahap
atau zaman “Fitnatul-Kubra” iaitu zaman huru hara.
Zaman Keamanan Dan Keagungan Islam
Banyak jasa-jasa dan juga kejayaan yang telah dilakukan oleh Khalifah
Uthman dalam menyebar dan memperkembangluaskan Islam. Ini termasuklah
kejayaannya dalam:
1. Bidang Ketenteraan
Khalifah Uthman
banyak melakukan perluasan kuasa terhadap beberapa buah negara dalam
usahanya menyebarkan Islam, ini dapat dilihat pada keluasan empayar
Islam yang dapat mengatasi keluasan empayar Rom Timur dan juga empayar
Parsi pada zaman kegemilangan mereka. Antara wilayah baru yang telah
berjaya ditakluki ialah Cyprus, Afganistan, Samarqand, Libya, Algeria,
Tunisia, Morocco dan beberapa buah negara lagi. Beliau juga
bertanggungjawab dalam menubuhkan angkatan tentera laut Islam yang
pertama bagi menjamin keselamatan dan melakukan perluasan kuasa. Banyak
negara-negara yang telah dibuka melalui angkatan tentera ini.
2. Pembukuan Al-Quran
Perluasan kuasa telah menyebabkan penyebaran Islam terjadi secara
meluas. Apabila ramainya orang-orang yang memeluk Islam sudah tentu
banyaknya perbezaan antara sesuatu wilayah dengan wilayah yang lain dari
segi mereka mempelajari Islam. Apa yang paling ketara sekali ialah
dalam masalah mereka mempelajari al-Quran. Banyak terdapatnya perbezaan
bacaan yang membawa kepada salah bacaan antara satu tempat dengan tempat
yang lain. Dengan keadaan ini banyak terjadinya salah faham dan saling
tuduh menuduh sesama orang Islam dalam menyatakan siapakah yang betul
pembacaannya.
Oleh itu Khalifah Uthman telah mengadakan satu
naskhah al-Quran yang baru yang mana ianya digunakan secara rasmi untuk
seluruh umat Islam. Khalifah Uthman telah menggunakan lahjah Bahasa
Quraish dan yang mana al-Quran yang berbeza telah dibakar. Al-Quran
inilah yang digunakan hingga kehari ini yang mana ianya dikenali dengan
nama Mushaf Uthmani. Langkah-langkah ini bertujuan untuk menjamin
kesucian al-Quran sebagai sumber perundangan Islam.
3. Pembesaran Masjid Nabawi
Masjid Nabawi telah menjadi padat kerana dipenuhi dengan jemaah yang
semakin ramai, Oleh itu Khalifah Uthman telah membesarkan masjid
tersebut dengan membeli tanah bagi memperluaskan kawasan tersebut.
Masjid tersebut telah diluaskan pada tahun 29 Hijrah.
4. Menyebarkan Dakwah Islam
Khalifah Uthman sering berdakwah di penjara dan beliau berjaya
mengislamkan ramai banduan. Beliau juga banyak mengajar hukum-hukum
Islam kepada rakyatnya. Ramai pendakwah telah dihantar keserata negeri
bagi memperluaskan ajaran Islam. Beliau juga telah melantik ramai
pengajar hukum Islam dan juga melantik petugas khas yang membetulkan
saf-saf sembahyang. Beliau juga banyak menggunakan al-Quran dan as-Sunah
dalam menjalankan hukum-hukum.
Al-Fitnah al-Kubra (Zaman Fitnah)
Pada akhir tahun 34 Hijrah, pemerintahan Islam dilanda fitnah. Sasaran
fitnah tersebut adalah Saidina Uthman ra hingga mengakibatkan beliau
terbunuh pada tahun berikutnya.
Fitnah yang keji datang dari
Mesir berupa tuduhan-tuduhan palsu yang dibawa oleh orang-orang yang
datang hendak umrah pada bulan Rajab.
Saidina Ali bin Abi Thalib
ra bermati-matian membela Saidina Uthman dan menyangkal tuduhan mereka.
Saidina Ali menanyakan keluhan dan tuduhan mereka, yang segera dijawab
oleh mereka, “Uthman telah membakar mushaf-mushaf, shalat tidak diqasar
sewaktu di Makkah, mengkhususkan sumber air untuk kepentingan dirinya
sendiri dan mengangkat pejabat dari kalangan generasi muda. la juga
mengutamakan segala fasilitas untuk Bani Umayyah (golongannya) melebihi
orang lain.”
Pada hari Jumaat, Saidina Uthman berkhutbah dan
mengangkat tangannya seraya berkata, “Ya Allah, aku beristighfar dan
bertaubat kepadaMu. Aku bertaubat atas perbuatanku. ”
Saidina Ali
ra menjawab, “Mushaf-mushaf yang dibakar ialah yang mengandungi
perselisihan dan yang ada sekarang ini adalah yang disepakati bersama
keshahihannya. Adapun shalat yang tidak diqasar sewaktu di Makkah,
adalah kerana dia berkeluarga di Makkah dan dia berniat untuk tinggal di
sana. Oleh kerana itu shalatnya tidak diqasar. Adapun sumber air yang
dikhususkan itu adalah untuk ternak sedekah sehingga mereka besar, bukan
untuk ternak unta dan domba miliknya sendiri. Umar juga pernah
melakukan ini sebelumnya. Adapun mengangkat pejabat dari generasi muda,
hal ini dilakukan semata-mata kerana mereka mempunyai kemampuan dalam
bidang-bidang tersebut. Rasulullah SAW juga pernah melakukan ini hal
yang demikian. Adapun beliau mengutamakan kaumnya, Bani Umayyah, kerana
Rasulullah sendiri mendahulukan kaum Quraish daripada bani lainnya. Demi
Allah seandainya kunci syurga ada di tanganku, aku akan memasukkan Bani
Umayyah ke syurga.”
Setelah mendengar penjelasan Ali ra, umat
Islam pulang dengan rasa puas. Tetapi para peniup fitnah terus
melancarkan fitnah dan merencanakan makar jahat mereka. Di antara mereka
ada yang menyebarkan tulisan dengan tanda tangan palsu dari pada
sababat termuka yang menjelek-jelekkan Uthman. Mereka juga menuntut agar
Uthman dibunuh.
Fitnah keji pun terus menjalar dengan kejamnya,
sebahagian besar umat termakan fitnah tersebut hingga terjadinya
pembunuhan atas dirinya, setelah sebelumnya terkepung selama satu bulan
di rumahnya. Peristiwa inilah yang disebut dengan “Al-Fitnah al-Kubra”
yang pertama, sehingga merobek persatuan umat Islam.
Saidina
Uthman ra syahid dibunuh oleh pemberontak-pemberontak yang mengepung
rumahnya. Pada tanggal 8 Zulhijah 35 Hijriah, Uthman menghembuskan nafas
terakhirnya sambil memeluk al-Quran yang dibacanya. Sejak itu,
kekuasaan Islam semakin sering diwarnai oleh titisan darah.
Pemerintahannya memakan masa selama 12 tahun, yang mana ianya merupakan
pemerintah yang paling lama dalam pemerintahan Khulafa ’ ar-Rasyidin.
๐ Sharing is caring
No comments:
Post a Comment